Jak się przygotować do badania krwi? Poradnik dla kobiet Patrycji Dziub
Do każdych badań krwi powinnyśmy się dobrze przygotować. Dzięki temu nasze wyniki będą rzetelne, czyli będą sprawozdawać nasz ogólny stan zdrowia w sposób dokładny i wiarygodny.
Oto najważniejsze wytyczne, dzięki którym nie będziesz musiała powtarzać badań z powodu niezachowania protokołu pobrania:
- Podstawowa zasada: badania krwi wykonujemy na czczo, ponieważ przyjmowane pokarmy mogą wpłynąć na odczyt wyników
- Po drugie, przed badaniami, głównie poziomu witamin, należy odstawić całą przyjmowaną suplementację na 5-7 dni wcześniej.
- Po trzecie, badań morfologii, żelaza i ferrytyny nie wykonujemy w trakcie miesiączki.
- Ponadto, przed badaniem żelaza nie wprowadzamy do organizmu żelaza, czyli na kolację nie jemy posiłku bogatego w żelazo czy zakwasu.
- Wreszcie, kolację w przeddzień jemy lekką, najlepiej do 14h przed badaniami (jest to bardzo ważne przy odczycie poziomu glukozy).
Jakie są najważniejsze i podstawowe badania krwi?
W przypadku kobiet, aby uzyskać przegląd naszego stanu zdrowia na podstawie badania krwi, warto odczytać następujące parametry:
1. Badania hormonalne: TSH, FT3, FT4
2. Profil lipidowy, czyli lipidogram
3. Hematologia i składniki krwi:
Morfologia
Ferrytyna
Żelazo
Witamina B12
Kwas foliowy
4. Procesy zapalne i ogólnoustrojowe:
CRP (Białko C-reaktywne)
OB (Odczyn Biernackiego)
5. Funkcje wątroby, czyli próby wątrobowe (ALT, AST)
6. Gospodarka węglowodanowa, czyli glukoza i insulina na czczo
7. Niedobory witamin
Witamina D
Co oznaczają odchylenia od normy w wynikach badania krwi u kobiet?
Odchyleniami musimy się zainteresować przede wszystkim, gdy jest coś powyżej lub poniżej normy laboratoryjnej. Powinno się również zwracać uwagę na wyniki, które są blisko dolnej lub górnej granicy, bo to też jest znak, że coś może się w organizmie rozwinąć.
Ponadto, powinniśmy zwracać również uwagę na potocznie zwane normy funkcjonalne, czyli takie poziomy, przy których organizm czuje się dobrze np. ferrytyna 50-60 ng/ml, insulina max. 9 μIU/ml.
Jak często należy robić badania krwi u kobiet?
Róbmy badania raz w roku, jeśli jesteśmy zdrowe i nie ma innych zaleceń od lekarza. Natomiast, jeśli wprowadzasz suplementację np. na niską ferrytynę czy witaminy B12, tym bardziej wyższych dawek, rób kontrolne badania poziomów co ok. 3 miesiące.
Badania krwi u kobiet w kierunku insulinooporności i cukrzycy - jak interpretować i na co zwrócić uwagę?
Robimy badanie glukozy i insuliny na czczo oraz krzywą cukrową i insulinową. Glukoza powinna być max. 90, a insulina zawsze jednocyfrowa. Krzywa glukozowa po 1h <140 i powinna powoli spadać Krzywa insulinowa po 1h ok. <10, po 1h <50, po 2h<30. HOMA-IR liczony z glukozy i insuliny na czczo powinien być poniżej 2.
Badania krwi w kierunku chorób tarczycy? jak interpretować i na co zwrócić uwagę?
Rekomenduję wśród podstawowych badań: TSH, FT3, FT4, anty-TPO i anty-TG. TSH 1,5-2, FT3 i FT4 50-90% normy laboratoryjnej, anty-TO i TG też muszą być w normie laboratoryjnej, najlepiej jak najniższe. Tarczyca nie będzie dobrze pracowała jeśli masz niedobory: żelaza, jodu, cynku, selenu, witaminy B12 i D. Jeśli wyniki tarczycowe nie są dobre oraz jednocześnie masz te niedobory, to najpierw trzeba je uzupełnić. Pamiętaj! TSH u kobiet powinno wynosić 1,5-2,0!
Niedobór żelaza - kto powinien wykonać badania?
Najczęstsze objawy to: osłabienie, kręcenie się w głowie, wypadanie włosów, sucha skóra, bladość skóry, łamliwe paznokcie, problemy z koncentracją, problemy z zajściem w ciążę (żelazo jest kluczowe dla owulacji). Badania które warto wówczas wykonać to: morfologia, OB, CRP, ferrytyna, żelazo, TIBC. Odpowiedni poziom ferrytyny to 50-60 ng/ml, a żelaza 130-140 ug/dl.
Przygotowania do ciąży - jakie badania, nie tylko krwi?
Przygotowując się do ciąży warto wykonać następujące badania:
1. Badania hormonalne i autoimmunologiczne:
-
- TSH, FT3, FT4
- anty-TPO
- anty-TG
2. Profil lipidowy, czyli lipidogram
3. Hematologia i składniki krwi
-
-
- Morfologia
- Ferrytyna
- Żelazo
- Witamina B12
- Kwas foliowy
-
4. Procesy zapalne i ogólnoustrojowe
-
-
- CRP (Białko C-reaktywne)
- OB (Odczyn Biernackiego)
-
5. Funkcje wątroby, czyli próby wątrobowe (ALT, AST)
6. Gospodarka węglowodanowa, czyli glukoza i insulina na czczo
7. Niedobory witamin i minerałów
-
-
- Witamina D
- Cynk
- Selen
-
Ponadto, konieczna jest kontrola ginekologa, aby sprawdził czy nic się nie dzieje – np. czy nie mamy jakiejś infekcji. Powinnyśmy też wykonać cytologię i USG piersi. Kolejna na liście jest wizyta kontrolna u dentysty – trzeba koniecznie zająć się zębami jeśli coś się dzieje w jamie ustnej np. są jakieś ubytki czy też potrzebne jest leczenie kanałowe.
Badania hormonalne podczas badania krwi u kobiet
Nie widzę potrzeby, aby robić je kontrolnie raz w roku jeśli nic się nie dzieje. Warto zrobić te badania, jeśli masz nieregularne miesiączki lub już problemy z zajściem w ciążę. Trzeba je regularnie kontrolować przy PCOS.
Badań hormonalnych nie wykonujemy jeśli przyjmujemy antykoncepcję hormonalną.
Dodatkowo, zapamiętajmy, że badania hormonalne wykonujemy w danym dniu cyklu:
● LH, FSH, estradiol, testosteron, DHEAS, SHBG, androstendion, prolaktyna – w 2-5 dniu cyklu
● Estradiol i progesteron – 7 dni po owulacji.
Jeśli nie ma miesiączki powyżej 6 msc, to w dowolnym dniu cyklu.
Nie tylko badania krwi. Przerost grzybiczy - kto powinien zrobić badania i dlaczego?
Warto zrobić to badanie jeśli masz:
– nawracające infekcje intymne
– biały nalot na języku, afty i pleśniawki w ustach
– wzdęcia, problemy jelitowe, bóle żołądka, zbyt luźna konsystencja stolca, bardzo intensywny nawet kwaśny zapach stolca
– niedobory we krwi oraz w wynikach badań
– przerost witaminy B12 bez suplementacji,
– wysokie OB i CRP
– w morfologii: poza normą monocyty, limfocyty i neutrofile.
Badanie robi się z 1 próbki kału.
Przed badaniem do 4 tygodni nie można przyjmować antybiotyków, probiotyków i substancji ziołowych.
Pasożyty - kto powinien zrobić badania i dlaczego?
Pasożyty jest ciężko wykryć i nie zawsze je od razu widać. Najczęstsze objawy to:
– bóle brzucha, problemy z wypróżnianiem, problemy z jelitami,
– problemy z wątrobą czyli wysokie lub niskie próby wątrobowe (ALT i AST), problemy z wytwarzaniem żółci i woreczkiem (GGTP i fosfataza zasadowa),
– problemy hormonalne,
– trądzik,
– problemy z zajściem w ciąże
– tężyczka.
Można mieć pasożyty i nie mieć objawów jelitowych, a jedynie skórne czy hormonalne.
Badanie wykonujemy z 3 próbek kału w odstępie 1 dnia, trzeba brać lek na popędzanie wydzielanie żółci.
Przed badaniem do 4 tygodni nie można przyjmować antybiotyków, probiotyków i substancji ziołowych.
Podsumowując, badania laboratoryjne powinny dać nam obraz naszego stanu zdrowia, jeśli wykonamy je zgodnie z zasadami, pilnując w szczególności zasady bycia na czczo, niestosowania suplementów w okresie bezpośrednio poprzedzającym pobranie krwi oraz podanych powyżej zasad odnoszących się umiejscowienia daty pobrania w cyklu menstruacyjnym w przypadku niektórych badań.
Pamiętajmy, że w interpretacji wyników może pomóc nam lekarz lub dyplomowany dietetyk. Z kolei w utrzymaniu lub powrocie do zdrowia niebagatelną rolę odgrywa dieta – na przykład jedna z QCZAJdiet, które możemy samodzielnie przygotować albo catering dietetyczny QCZAJcatering, z dostawą pod drzwi. Zdrowy ruch to druga połowa sukcesu – na przykład z platformą treningową QCZAJfitness, na której blisko 20 linii treningowych o różnym poziomie zaawansowania skutecznie pomaga pozbyć się wymówek przed aktywnością fizyczną:)